Een formatie kunnen we het immers al lang niet meer noemen.
Weinig burgers hielden het vol om dit mistige, Haagse proces te blijven volgen.
Het ging over alles, behalve over de zo vaak genoemde ‘inhoud’. Er zou haast bij zijn, ‘gezien de grote uitdagingen die ons staan te wachten’.
Niet voor iedere hoofdrolspeler dus: eindeloos tijd rekken bleek de tactiek. Zoals trouwens te verwachten was. Sinds de verkiezingen waren er aardig wat wonden te likken. Uiteraard krijgt dat prioriteit boven iets abstracts als ‘landbelang’, of ‘burgervertrouwen’.
…
(o ja: ‘t is fijn als je aan het eind van dit bericht een reactie achterlaat…)
Inmiddels lijkt het erop dat het tijdrekken werkt: de vrouw met verantwoordelijkheidsgevoel (Kaag) schikt in. Jammer dat ze het unieke momentum begin mei verloren liet gaan. Oók toen uit verantwoordelijkheidsgevoel, vast en zeker.
Niettemin een fatale beoordelingsfout, uit politieke onervarenheid. De geslepen traineerders lijken nu te gaan winnen.
In de loop van de formatie brachten media regelmatig de Hoge, maar machteloze Colleges van Staat in beeld: de Raad van State (Thom de Graaf), de Algemene Rekenkamer (Arno Visser) en de Nationale Ombudsman (Reinier van Zutphen.
Aanvankelijk uitten zij zich nog behoedzaam-diplomatiek, zoals we dat ook de eerbiedwaardige Minister van Staat Tjeenk Willink zagen doen. Maar aangezien dat in hardleers Den Haag geen zoden aan de dijk zette, is zelfs hùn beleefde geluid inmiddels scherper geworden.
Zij zijn de bewakers van onze democratie, zo staat het op papier in de grondwet.
Tsja, dat is dezelfde grondwet die door de Rutte-kabinetten met voeten getreden werd. Wat een meerderheid van kiezers nog altijd niet erg blijkt te vinden.
Hoe worden deze mede-burgers eigenlijk over zoiets fundamenteels geïnformeerd, door hun media ? Sneeuwt het wellicht onder, temidden van dagelijkse praatshows en lichtgewicht berichtjes die zo heerlijk in het Haagse frame passen?
Wat er nu verder ook nog gebeurt, door betrokkenen die de handschoen passen is onherstelbare schade aangericht.
Leiderschap? Een aanfluiting. Oordeel maar eens op een wezenlijk onderdeel van leiderschap: het tonen van voorbeeldgedrag.
Kon het vertrouwen van ons burgers in de parlementaire democratie nog verder ondermijnd worden? Je zou gedacht hebben van niet. Echter … ‘Den Haag’ lukt het alsnog.
Ons politiek systeem slaapt niet, ligt niet in coma. Het is al lijkstijf. De enigen die het nog niet weten verblijven in de regeringsstad.
Ideeën voor vernieuwing bestaan gelukkig wèl. Maar het is duidelijker dan ooit tevoren: vernieuwing kan slechts van buitenaf komen.
Daarbij moeten we ons realiseren wat Tjeenk Willink toevoegde aan het rijtje mogelijke oorzaken van een stervende democratie. Hij zei: “verwaarlozing”.
Welke risico’s dat met zich meebrengt kunnen we leren van de VS. Anders dan de meesten van ons zich realiseren: ondanks dat het er rustig lijkt, komt men daar gevaarlijk dicht bij een burgeroorlog.
Zó ernstig is het hier gelukkig lang niet. Maar de geschiedenis leert ons hoe kwetsbaar een democratie kan zijn.
Kortom: hier ligt nu de bal steeds nadrukkelijker bij òns, burgers en kiezers.
Met daarnaast nog altijd een heel belangrijke uitdaging voor de media.