Onderzoeken naar hoeveel vertrouwen burgers in de politiek hebben, leveren uiteenlopende cijfers op. Waarmee meteen duidelijk is dat we de betrouwbaarheid van zulke enquetes in twijfel moeten trekken (logisch, omdat mensen nu eenmaal vrijblijvende en/of sociaal wenselijke antwoorden geven).

Waarover geen misverstand bestaat, is dat kiezers veel meer dan vroeger vatbaar zijn voor populistische boodschappen. Niet alleen blijkt dit uit de snelle groei van populistische partijen…

Helaas blijkt het ook hieruit, dat ‘reguliere’ politieke partijen menen mee te moeten buigen met populistische uitspraken. Deze zelfs maar al te vaak ook gaan bezigen.

Nu horen democratie en onvrede bij elkaar, zoals de Britse politicoloog David Runciman constateert.

Maar hij stelt ook vast dat mensen naar emotionele bevrediging streven. En dus gaat het schuren, als hooggeplaatsten ‘ermee wegkomen’ nadat ze verantwoordelijk waren voor rampzalige gebeurtenissen.

Werden in IJsland processen gevoerd tegen hooggeplaatste bancaire avonturiers, elders werden banken gered met overheidsgeld en ging men pragmatisch over tot de orde van de dag.

Politici beloven eerst dat Griekenland leningen tot de laatste cent gaat terug betalen, dan blijken ze van meet af aan geweten te hebben dat dit onmogelijk is. Vervolgens blijkt dat niet Griekenland met het geld gered wordt, maar Duitse en Franse banken die eerder de Grieken hebben gepushd om toch vooral bij hen te lenen.

Links georienteerde partijen slaan een ‘3e weg’ in, waarbij ze meebuigen met onverantwoorde privatisering van van alles en nog wat. Een weg die niet tot gezonde marktwerking blijkt te leiden, maar tot absurde toestanden in openbaar vervoer, gezondszorg, wonen, welzijn, etc.

Ook daar geen woord van spijt, laat staan tekenen dat de politiek er iets van leert.

Volgens David Runciman leidt dit soort pragmatisme bij politici ertoe dat burgers zich verraden voelen. Dat klinkt erger als wel of niet vertrouwen hebben in politici.

En daarom moeten we ook ambitieuzer zijn in het vernieuwen van de democratie, van onderaf.