Valt het je ook op, hoe de panelen aan het schuiven zijn sinds de verkiezingen?
De aanleiding: nog altijd de Toeslagenaffaire. En de ‘bestuurscultuur’ waaronder die affaire welig kon tieren.
Ergens in die stroom viel het ‘Omtzigt, functie elders’.
Waarna Rutte zich liet verleiden tot een serietje onhandige manoeuvres. Zo het politieke proces naar een kabinetsformatie in gevaar brengend.
De tweede kamer stond direct op scherp (vrij naar van Mierlo: de Geur Van Wilde Beesten).
Bijna zonder uitzondering toonden de partijen zich daar hevig verontwaardigd (uiteraard deels gespeeld en hypocriet).
…
(o ja: ‘t is fijn als je aan het eind van dit bericht een reactie achterlaat…)
Het ging over de knullige werkwijze van de beide verkenners.
Waarvoor overigens vooral de kamer zelf verantwoordelijk was. Ze verving immers de traditionele rol van de koning door iets ongeregelds:
Een geïmproviseerd procesje. Met twee partijprominenten, die nog veel te dicht op de actuele politiek zaten om hun werk onafhankelijk te kunnen doen.
Verergerd door een opzichtige poging tot toedekken van de zijde van Rutte.
De uitkomst van dat kamerdebat leek helder: als premier in spé verkeerde Rutte ineens in zeer onrustig vaarwater. Er waren moties: van afkeuring en van wantrouwen.
Het CDA deed wat ze het beste kan: het hield zich op de vlakte.
D66, onder Kaag’s nieuw leiderschap, produceerde het “hier scheiden onze wegen”.
Was het Paasweekend maar werkelijk voor bezinning gebruikt. Dan had men kunnen stilstaan bij wat de werkelijk belangrijkste vragen van het moment waren:
Niet: hoe kunnen wij hier onder de Haagse kaasstolp het onderling vertrouwen met deze premier herstellen?
Wel: in welke mate heeft deze premier door zijn gedrag het vertrouwen der kiezers ondermijnd?
Dat laatste is voorspelbaar geen probleem in VVD-kringen. Daartegenover staat echter een grote groep burgers die deze vraag uiterst relevant acht.
Staat? Of moeten we zeggen ‘stond’? Want het tij blijkt te verlopen.
Ook binnen deze laatste groep hoor je in toenemende mate “is het nu niet klaar met dat Rutte-bashing?” en “er liggen grote problemen, er moet nu toch maar eens snel een regering geformeerd worden”.
Kortom de groep kritische burgers is door het tijdverloop gesplitst geraakt, door de tijd uiteengedreven.
Want een ander deel ervan meent nog steeds:
“Een premier die liegt en ontkent, dezelfde man die jarenlang met zijn ministersploeg de grondwet aan zijn laars lapte …”.
“… hoe maakt die zijn verantwoordelijkheid als leider waar, waarbij een van de zwaarste eisen altijd nog is: voorbeeldgedrag tonen?”
Omdat een voorbeeld van hogerhand nu eenmaal heel zichtbaar is en doet volgen.
En omdat het altijd maar weer ongestrafd wegkomen met laakbaar Haags gedrag leidt tot ondermijning van normen en waarden in het gehele land: “Als zij ermee wegkomen, waarom zou ik me dan aan de regels van samenleving moeten houden? Ik ben gekke henkie niet”.
Wat afstand nemend is het fascinerend om te zien hoe de tijd wederom in het voordeel van Rutte werkt.
Grote delen van de bevolking gaan ertoe neigen het geval nu verder maar te laten rusten, geen principezaak te zien in grondwetschending e.d.; “een mens moet vooruit kijken”.
Een verleidellijk, redelijk lijkend standpunt. Maar een wat groteske vergelijking maakt duidelijk dat hier normverschuiving op de loer ligt:
Ook na WO-II moesten de handen dringend ineen geslagen en kon men zich niet permitteren om talenten te verkwisten. Waarom dan al die tijd en moeite gestoken in de Neurenberg processen? Nam dat niet kostbare hulpbronnen weg, die dringend nodig waren voor een wederopbouw? Ook en misschien wel júist in Duitsland.
Hoe grotesk de vergelijking ook is: het is goed erbij stil te staan dat -hoewel deze zaken van zeer uiteenlopende orde zijn- ze toch ook over dezelfde vraag gaan: wanneer moet het principe de doorslag geven en wanneer het praktische (zo je wilt: het opportunistische)?
In Neurenberg zou de uitkomst van zo’n afweging zeer voor de hand liggen. Was dat alleen maar omdat het ging over misdaden tegen de mensheid? Of speelde ook een rol, dat de macht er in handen was van de winnaars: de geallieerden? Die juist toen (nog) een blank blazoen hadden.
Kortom: hoe was het gelopen als het Duitsland van toen het besluit had kunnen nemen? (we weten hoe snel men zich in Nederland wist te verzoenen met prominenten van dubieus gedrag)
Terug naar het -vergeleken hiermee- mini misdrijfje van Rutte: wie draagt er nu eigenlijk de verantwoordelijkheid voor deze vertraging rond het landsbestuur?
Zijn dat degenen die het vertrouwen in Rutte definitief kwijt zijn? Die vasthouden aan een niet onbelangrijk principe?
Of is dat Rutte zelf, met zijn VVD? Die partij zou ervoor verantwoordelijk te houden zijn, dat een besmette baas vervangen wordt.
Zeg maar wat je ervan vindt…