Niet bij Toeslagenaffaires alleen…

In deze tijd van amnesie kan het niet genoeg benadrukt worden:

Die Toeslagenaffaire is een groot drama en tegelijkertijd ‘slechts’ een symptoom.

Het is één van vele symptomen van het feit dat het ‘sociaal contract’ -zoals Pieter Omtzigt dat aanduidt- tussen overheid en burgers grondig verziekt is, op initiatief van de eerstgenoemde.

Al heel lang worden uitkeringstrekkers eerst en vooral gezien als potentële fraudeurs. Zoals dat gewoonlijk gaat in de politiek: een overreactie op gevalletjes van werkelijke fraude.

Om hoeveel promille ging dat eigenlijk? Heeft iemand in het Haagse zich ooit afgevraagd wat het bestrijden daarvan kosten mag? Niet zozeer in Euro’s, maar in maatschappelijke kosten?

(o ja: ‘t is fijn als je aan het eind van dit bericht een reactie achterlaat…)

Zo zul je bij het UWV werklozen boven de 55 treffen, die zeer emotioneel aangeslagen zijn. Die zich aan de kant gezet voelen, afgedankt. Om de kleine kans te benutten dat mensen van deze leeftijd herplaatsbaar zijn, dien je allereerst hun gevoel van eigenwaarde te herstellen.

In plaats daarvan sturen UWV-beleid en -werkcultuur erop aan zo iemand als een kleuter te behandelen. Dan ook nog een kleuter die snoepjes steelt. Net als in de toeslagenaffaire, levert hier het geringste foutje tegen de Kafkaïaanse procedures grote risico’s op voor de WW-ontvanger.

Wie in de bijstand zit, is zeer afhankelijk van zijn of haar gemeente. Met name bij gemeenten die zich geplaagd voelen door een ‘armetierig imago’, is de kans groot dat men er veel voor over heeft om het aantal bijstandstrekkers te reduceren. Kan dat niet goedschiks, dan desnoods kwaadschiks. De City Marketing waarin we zoveel investeren, mag immers niet àl te zeer met de werkelijkheid contrasteren!

Ook anderszins is er veel lokaal bestuurlijk onrecht. Wie daarvan de schrijnende uitwerking op burgers wil zien, kijke naar de serie ‘Opstandelingen’.

En wat te denken van wethouders die in 2016 vrolijk meldden dat ze het prima gedaan hebben in het eerste jaar van Zorg-decentralisatie? Dat ze het namelijk beneden de begroting wisten te doen? Uiteraard zonder daarbij te zeggen wat dit betekent heeft voor wie afhankelijk was van hun Zorg? Wat overigens niet eens gemeten bleek te worden…

Om terug te keren in Den Haag: wantrouwen en rigide maatregelen blijken ook het recept om migranten en asielzoekers te behandelen. Zie het onderzoek door migratiedeskundigen.

Hier gaan de verwijten richting de IND, maar ook naar de afdeling Bestuursrecht van de Raad van State.

Waar je ook kijkt, het resultaat is steeds hetzelfde:

Mensen die afhankelijk zijn, die de middelen noch de kennis hebben om zich te verdedigen ondervinden machtsmisbruik van de overheid. Waarbij ook de rechtsbescherming het laat afweten.

Veel goedwillende ambtenaren worden min of meer gedwongen om tegen hun geweten in te opereren, op straffe van carrière-risico’s. Het zijn doorgaans hun bazen en bovenbazen die, juist omwille van een carrière, onzinnig politiek beleid implementeren.

Ze doen dit door zieke prikkels te accepteren en door te vertalen. Ook door afslanking te slikken, in plaats van zich af te vragen of ze met het afgeslankte apparaat de politieke verwachtingen nog wel kunnen waarmaken.

Dan ga je als overheidsmanager naar wegen zoeken om het onmogelijke mogelijk te maken. En ben je eigenlijk voor je het weet zèlf aan het frauderen: bijvoorbeeld met rapportages, bijvoorbeeld door zaken onder het tapijt te vegen, bijvoorbeeld door de makkelijke zaken af te laten handelen, i.p.v. de wèrkelijk belangrijke maar te tijdrovende zaken.

Alles met een verziekte bedrijfscultuur als gevolg.

Het zij nog maar weer eens gezegd: beschaving is net zo meetbaar als economie. Je hoeft slechts te kijken naar de mate waarin een samenleving haar zwakkeren beschermt.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *