Ons openbaar bestuur is erop ingericht om ‘de winkel draaiende te houden’. Veel minder effectief is het, als ‘t gaat om het introduceren van veranderingen.
Zo is het nauwelijks een geheim hoezeer allerlei ‘onderwijsvernieuwingen’ tot averechtse effecten leidden. Of wat er zoal ‘verbeterd’ is in de justitiële keten. Of wat de dramatische gevolgen waren (en nog altijd zijn) van de decentralisatie van de Zorg, in 2015.
Dan hebben we het nog niet over èchte maatschappelijk innovatie.
…
(o ja: ‘t is fijn als je aan het eind van dit bericht een reactie achterlaat…)
Onze overheid loopt notoir achter ontwikkelingen aan, waardoor we laat, onvoldoende en in elk geval uiterst reactief omgaan met nieuwe verschijnselen.
Grote voorbeelden zijn er genoeg: neem digitalisering, de omvorming van onze agrarische industrie, e.d.
In het klein zien we dat bijv. elektrische fietsen, kindervervoer in bakfietsen en toenemende wielrennerij eerst voor grote problemen moeten gaan zorgen, alvorens de overheid er aandacht aan gaat besteden. Waarna het al weer veel lastiger is geworden om een ongewenste ontwikkeling bij te sturen.
Hetzelfde geldt voor bijv. houtverbranding en voor de uiterst verspillende openlucht verwarmingen (denk aan vuurkorven, terrasverwarmingen, houtkachels, open haarden).
En tot overmaat van ramp: àls de overheid dan met innovatieplannen en ditto platforms komt, profiteren daarvan niet de vele MKB-ers die wèrkelijk innoveren.
Daarentegen trekken de lobbyende grote industrieën er subsidies uit, voor hun zelden echt innovatieve ontwikkeling. Vaak zaken die ze ook zonder overheidsfondsen wel gedaan zouden hebben.
Een recent, schokkend voorbeeld is hoe Booking.com belastinggeld toucheerde teneinde hun website beter toe te rusten om ons te bespioneren. En daarop volgend kruisverkoop toe te passen.
Zou de tijd niet rijp zijn om dit thema als samenleving eindelijk eens serieus aan te gaan pakken? Een ministerie van maatschappelijk innovatie zou hier kunnen helpen. Mits toegerust met budget en bevoegdheid.
Zo’n ministerie zou in belangrijke mate als aanjager richting andere ministeries opereren. Waarbij de overheid meteen eens kan leren hoe je effectief stuurt op de vele silo-overstijgende thema’s.
Al te ambitieus? Kijk maar eens naar landen die dit een stuk beter voor elkaar hebben. Bijvoorbeeld Singapore en de Verenigde Arabische Emiraten. Die overigens een essentieel kenmerk delen: een actief innoverende rol van de leiders.
Inmiddels heeft booking.com aangegeven de steun terug te betalen. Lijkt mij wel een goed voorbeeld van resultaat van publieke pressie.
https://www.nu.nl/economie/6137560/bookingcom-betaalt-65-miljoen-euro-coronasteun-terug-aan-nederlandse-staat.html