Hoe modelleren wij de samenleving?

Sinds deze site voorjaar 2014 startte, zijn er alom steeds meer initiatieven ontplooid. Maar nu eerst: wat is eigenlijk het doel van deze website?

Diepere bewustwording en activering van onszelf, als verantwoordelijke burgers. Zie het motto van de site helemaal bovenaan (boven de balk met tabbladen).

Is dat dan nodig? Oordeel zelf:

Nederlanders -eigenlijk vrijwel alle Europeanen- mogen van geluk spreken. In veel van de 195 landen op de wereld is het leven moeizamer, onrechtvaardiger en minder beschermd dan hier.

En toch…

(o ja: ‘t is fijn als je aan het eind van dit bericht een reactie achterlaat…)

Ook in dit welvarende, veilige deel van de wereld is er nog veel wat niet klopt.

Tussen wal en schip

Er zijn bepaald geen gelijke kansen voor minder mondige, minder welvarende mede-burgers. En die situatie is beslist verslechterd in de afgelopen decennia.

Zij trekken aan het kortste eind. Ze ervaren minder welzijn en hebben een korter gezond leven. Die verschillen zijn tamelijk dramatisch, zoals uit de nevenstaande figuur blijkt.

Kortom: Nederland een gidsland? Als je het beschavingsniveau van een samenleving afmeet aan ‘zorg voor kwetsbaren’, dan hebben we weinig reden om tevreden achterover te leunen.

Dit overzicht is gebaseerd op de ‘Brede Welvaart indicatoren’ van het CBS. Hierbij is geput uit de voor dit inzicht relevante indicatoren. Dat zijn er 21 op de gebieden: welzijn, materiële welvaart, gezondheid, arbeid en vrije tijd, wonen, samenleving, veiligheid en milieu.

Onder deze kwetsbaren bevinden zich óók veel allochtonen. Zowel zij die een verblijfsvergunning kregen, als zij die nog ‘in de pijplijn’ zitten.

De wijze waarop onze overheid hiervan wegkijkt is al decennialang zorgelijk voor àlle kwetsbaren:

  • Wie in de pijplijn zit, is overgeleverd aan een slecht functionerend systeem van intake en beoordeling.
  • Wie ten lange leste een verblijfsvergunning kreeg wordt niet effectief begeleid om een volwaardig lid van de samenleving te worden.
  • Tegelijkertijd wordt het de grote groep kansarme autochtonen niet gemakkelijk gemaakt om deze nieuwe mede-burgers gastvrij te accepteren.

Immers, de maatschappelijke lasten van deze instroom rusten onevenredig zwaar op hun schouders (‘verkleuring’ van vooral hùn wijken). Waarbij de kansarme autochtonen ook nog menen te merken, dat de instroom voor henzèlf leidt tot verdere verslechtering van de eigen kansen op huisvesting en op werk.

Voor de meeste politieke partijen is dit een taboe-onderwerp. De rechts-populistische partijen waar dat niet zo is, spinnen er garen bij. En rechts-georiënteerde partijen die bang zijn voor stemmenverlies, buigen toenemend met deze populisten mee.

Per saldo komt geen enkele partij met geloofwaardige oplossingen voor dit maatschappelijke probleem.

Op het promenade-dek

Ruim 85% van de Nederlanders acht zich wèl gelukkig, toont zich tevreden met het leven. Maar tegelijjkertijd zijn veel van deze positivo’s minder optimistisch over onze huidige samenleving.

Ze ervaren de keerzijde van ‘n decennialange nadruk op individualisme en materialisme. Ze zien een kaalslag in maatschappelijke samenhang en zingeving. Ouders maken zich zorgen over toenemende druk op -en onzekerheid voor- hun nageslacht. Is het toeval dat zoveel jongvolwassenen met burn-out op moedeloos makende wachtlijsten belanden?

Niet alles hiervan mag ‘de politiek’ worden verweten. Maar, zoals elders op deze site is onderbouwd, zijn onze politieke leiders in hoge mate verantwoordelijk voor de maatschappij die hier is ontstaan.

Dat ligt niet zozeer aan de personen, maar veeleer aan het systeem waarin zij opereren. Onze parlementaire democratie heeft zichzelf overleefd, is niet langer effectief in de moderne tijd.

Het systeem waarin wij leven werd nooit doelbewust zo ontworpen. Het is grotendeels organisch gegroeid. Het is (vergelijkbaar met de continenten) gevormd onder invloed van krachten. In dit geval een complex van maatschappelijke en politieke krachten.

Eén ding staat vast: Het zou naïef zijn te veronderstellen dat deze krachten (politieke partijen, media, lobbyende bedrijven, koepels en belangenorganisaties) het systeem willen -of zelfs kunnen- transformeren.

De meesten van ons voelen dat. Ze zien met lede ogen aan hoe het er in Den Haag (en Brussel) aan toegaat. Waarbij tegelijkertijd het hopeloze gevoel overheerst dat ‘wij daar toch niets aan kunnen veranderen’.

Zodat het verstandig lijkt er een beetje de ogen voor te sluiten, liever maar wat van het leven te genieten. Begrijpelijk, we hebben het sowieso allemaal al druk genoeg.

En tòch…

Als wij allemáál dat doen, zal er niets veranderen. Het systeem zal slechts erger uit de pas gaan lopen, met de zich snel ontwikkelende eigentijdse eisen. Tot het moment dat de wal het schip keert. De geschiedenis leert ons wat er dan gebeuren kan.

En overigens kunnen we ook opzij kijken, i.p.v. naar achteren. De gele-hesjes onrust in Frankrijk en het daarop losgelaten politie-geweld lijkt al aardig op een burgeroorlog. En alsof dat al niet erg genoeg is: de politieke en inmiddels zelfs constitutionele crisis in de VS zou ons veel zorgen moeten baren. Tenslotte: onze eigen Pieter Omtzigt waarschuwt er expliciet voor.

Wij hóeven dat niet te laten gebeuren. Naast het bij verkiezingen uitbrengen van onze stem, zijn er genoeg mogelijkheden om dagelijks krachtiger invloed uit te oefenen. Ieder van ons, naar eigen vermogen.

Hoe je dat kunt doen? Zie het tabblad ‘wat kunnen wij?’

2 reacties op “Hoe modelleren wij de samenleving?

  1. Exact :

    Wij hóeven dat niet te laten gebeuren. Naast het bij verkiezingen uitbrengen van onze stem, zijn er genoeg mogelijkheden om dagelijks krachtiger invloed uit te oefenen. Ieder van ons, naar eigen vermogen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *