Wij leven in vrijheid. Denken we. Maar er schuift langzamerhand een immense wolk voor onze vrijheid. Bijna ongemerkt is hier censuur gekomen en niet zo’n beetje ook.
In de Corona-crisis hebben we kunnen merken welke macht we uit handen gegeven hebben. ‘We’ dat is zowel de Haagse / Brusselse overheid en wij als consumenten van ‘gratis diensten’.
We wisten al dat die diensten helemaal niet gratis waren. Dat was duidelijk uit de exploderende beurskoersen van de betreffende Silicon Valley monopolisten. Want hoe werd zo’n bedrijf zo immens veel waard?
…
(o ja: ’t is fijn als je aan het eind van dit bericht een reactie achterlaat…)
Door de data achterover te drukken die wij ze achteloos gunden, er rücksichtlos handel mee te drijven. Data over welke sites we bezoeken, hoe lang we daar blijven, wat we daar doen. Data ook over met welke mensen wij contact houden en wat de aard en de intensiteit van dat contact is.
En dan, nog afgezien van alle timeline gerelateerde privédata, natuurlijk de lokatiedata. Waaruit men weet waar je woont, waar je werkt, wie je vaak bezoekt, etc. En nog veel meer over wat we fysiek doen, af te lezen uit de bewegingen die smartphones en wearables genadeloos registreren (heb jij ook al zo’n handig stappenhorloge, fietsmanager, …?
Dit alles wordt minutieus gecombineerd en is voor eeuwig digitaal vastgelegd.
Naar nu blijkt, zijn onze Californische vrienden doende om hun macht op nieuwe manieren gaan gebruiken:
Jaren terug leek dat vrij onschuldig te beginnen door ons in het sjabloon van de Amerikaanse preutsheid te drukken (zo’n foto waarop een borst van Janet Jackson zichtbaar was, die werd subiet verwijderd).
De taal waarin we ons kunnen uitdrukken wordt inmiddels ook vanuit Sillicon Valley bepaald: kijk maar eens goed wat er wel en wat er niet opgenomen is in de emoji-bibliotheken. En welke -ons vreemde- vooringenomenheid je daaruit kunt aflezen.
En nu, in dit eerste Coronajaar, is het routine geworden om video’s en andere content te verwijderen. Dit gebeurt als de betreffende monopolist meent dat de inhoud mogelijk niet op prijs wordt gesteld door hun adverteerders en door de overheden.
Dit overkwam in Nederland bijvoorbeeld Café Weltzschmerz, die naïef een youtube kanaal gebruikte voor haar tegendraadse interviews. Ook Michael Moore’s satirische documentaire Planet of the Humans, met kritiek op duurzaamheidsoplossingen, stond binnen enkele dagen op zwart.
(Wat Michael trouwens niet op zich liet zitten. Hij blijkt een invloedrijk netwerk te hebben, of kan allicht met heel schadelijke PR dreigen).
Zou onze overheid een dergelijke censuur uitoefenen, dan was het land te klein. Maar nu?
Nu groeit de omzet van onze Californische ‘vrienden’ als nooit tevoren. Immers door Corona gaan we alleen maar meer virtueel doen. Ook Amazon ziet handenwrijvend hoe we hun omzet tot in de wolken laten stijgen.
Dit terwijl naïeve lokale overheden ons al jaren gemakzuchtig adviseren richting Buurtapps, Nextdoor en zelfs deurbellen die camera-beelden verzamelen. In een volgende stap verbonden met de domotica, die steeds meer huishoudens penetreert.
Allemaal leuk voor de openbare veiligheid en samenhang in buurten. Maar in zulke adviezen zou je toch enig bewustzijn van de privacyrisico’s willen horen doorklinken. Maar nee, veel lokaal bestuur is intussen op weg om het allemaal nog erger te maken door, samen met een overenthousiaste, belanghebbende veiligheidsindustrie onze cities ‘smart’ te maken!
In haar streven om Corona onder controle te krijgen, laat de overheid zich tevens graag helpen door bedrijven als Google, die daardoor nog meer monopolisten-voet aan de grond krijgen.
Wist je trouwens dat deze zelfde bedrijven ook de medische zorg in hoog tempo aan het penetreren zijn? Medische wearables leunen steeds zwaarder op de bekend Silicon Valley platforms.
Dit wordt niet alleen kritiekloos omarmd door innovatieve ziekenhuizen, ook je moderne gehoorapparaat werkt niet meer zonder dat Silicon Valley de continuïteit van hun platforms garandeert. Je zou zeggen dat onze ervaringen met discontuïteit al beroerd genoeg zijn. Heb je ook in de gaten dat er respectabele smartphones zijn, waarvan het besturingssyteem al na 2-3 jaar niet meer ondersteund wordt?
Over Amazon gesproken, wie iets wil weten over de bedrijfsethiek moet eens kijken hoe zij de virusveiligheid van hun magazijnmedewerkers negeren. Of beter, hoe Amazon gewetensloos haar eigen toeleveranciers bespioneerd en vervolgens wegconcurreerd. Of nòg beter, hoe Amazon het zelfs weet als jij bijvoorbeeld een onafhankelijk-vertrouwelijke lotgenoten-site over anorexia bezoekt.
Zou dit voor ons allemaal geen reden moeten zijn om zo’n bedrijf te mijden als de pest, in plaats van het groot, machtig en tot een hypermonopolist te maken?
In Nederland denkt intussen bijna de helft van de boekhandels binnen het jaar te moeten sluiten. Dit terwijl bij bol.com de boekenomzet van maart tot juni ’20 met 40% groeide. Terwijl je eigen boekhandel hetzelfde kan leveren via de Libris-website.
Is dit de wereld die we willen? Zo nee, wat gaan we er aan doen, individueel en samen?
Begin in elk geval vast met iets heel urgents:
Zorg dat jouw boekhandel er volgend jaar nog is. Als je via internet bestelt doe dat dan via hen. Om je dat gemakkelijk te maken: Vind zo je boekhandel direct via de libris-site. Dit werkt ook voor ePubs, bestel die vooral niet via de schurkachtige fabrikant van je e-reader!
Mooi wakker-schud bericht! En dank voor de fijne links!