Het Corona media-circus

Corona brengt opvallend veel meer onrust teweeg, dan alle voorafgaande griepepidemiën die wij doormaakten.

Hoe terecht is dat?

Natuurlijk, voorzichtigheid is geboden. En zoals Diederik Jekel dat in een pakkende videoboodschap uitdroeg: vooral ook om te voorkómen dat geïnfecteerde kwetsbaren op volle IC’s stuiten.

In weerwil van goedkope retoriek door enkelen in de 2e kamer, lijkt het erop dat ons openbaar bestuur nu eens goed communiceert en ook doorpakt. Het is fijn dat te merken, bij alle stagnatie in onze democratie.

Maar het uitbundig media-circus staat in geen verhouding tot de realiteit van de Corona-dreiging, zoals we die momenteel kunnen becijferen. Bijvoorbeeld bezien in relatie tot de gevaren van een flinke griepepidemie. Lubach maakte een rake parodie op onze nieuwsvoorziening.

De veelgehoorde cijfers suggereren dat ca. 3% van Corona-geïnfecteerden overlijdt. Maar de vraag is: 3% van wàt?

 

(o ja: ‘t is fijn als je aan het eind van dit bericht een reactie achterlaat…)

Dit percentage wordt namelijk berekend over het aantal bekende geïnfecteerden. En daar ligt precies het probleem: door allerlei oorzaken is dat in vrijwel geen enkel land bij benadering bekend.

Waar dat wèl bekend is (Zuid-Korea), wordt een percentage van circa 0,6% gerapporteerd. Wat al veel dichter in de buurt komt van de fataliteits-score van ’n griepepidemie. Kunnen we daaruit concluderen dat we ‘back to normal’ kunnen? Zeker niet, daarvoor weten we nog te weinig. We leren nog elke dag bij. Naast wat we al weten: dat dit virus agressief is en zich heftig verspreid.

Maar voor panische angst is er geen reden. Niet bij de verregaande maatregelen die al zijn genomen, vooropgesteld dat we ons daar serieus aan houden.

 

Beter is het om de media met een korreltje zout te nemen, soms zelfs goeddeels te mijden. Alle media, de commerciëlen vooral maar toch ook vaak de publieken, zijn onderhevig aan zieke prikkels zoals kijkcijfers en advertentie-inkomsten. Dat leidt tot verschijnselen die we ook op social media zien: overbelichting van het sensationele. 

Wie echt wil weten hoe het zit, kan beter bronnen raadplegen die zich tot de feiten beperken. Bijvoorbeeld RIVM, ourworldindata en worldometers. En -uniek voor politiek Den Haag- de zeer correcte persconferenties van het kabinet.

Ook informatief is dit mini-college door prof. Snijder van het LUMC, waarin hij bijzonder duidelijk uitlegt hoe zo’n virus eigenlijk werkt.

Intussen zien we tevens positieve kanten, waaraan media -volgend op en naast alle onheilstijdingen- gelukkig ook aandacht zijn gaan geven:

  • Buiten wat door angst of geldzucht ingegeven egoïstisch gedrag, maakt de situatie vooral veel maatschappelijke betrokkenheid los. Alsmede vindingrijkheid.
  • We worden als verwende samenleving weer eens met de neus op de feiten gedrukt: we zijn niet almachtig als heersers over de natuur. Laat staan dat de gegroeide verwachting reëel is dat de  overheid ons dient te vrijwaren van alle risico’s

 We leren dat de natuur ook in een ander opzicht altijd gelijk heeft: de natuur weet efficiency (bijv. in het verwerven van groeistoffen) uit te balanceren met robuustheid door duplicatie. Wij kunnen straks opnieuw gaan nadenken over:

  • Just-in-time ketens, gekoppeld aan onze ‘sprinkhanen-productiewijze’, waarbij we telkens weer de goedkoopste plek denken te kunnen kiezen en ons van die ene plek afhankelijk maken.
  • Agrarische productie op melagomane schaal, met o zo kwetsbare mono-culturen (’n sinds  de aardappelziekte in Ierland vergeten les).
  •  
  • Dit is een kans om te leren hoe we een volgende maal ook met een griepepidemie wat serieuzer kunnen omgaan. Temeer daar griep minder leeftijdsselectief is en dus ook veel jonge kinderen en hun ouders treft.
  • Tenslotte blijkt dat ons openbaar bestuur -als het ‘ns een keer ècht nodig is- gelukkig wèl tot snel en adequaat handelen in staat is!

Waarbij we uiteindelijk, na afloop van deze noodsituatie, als burgers wel moeten opletten of de overheid netjes alle maatregelen terugdraait, die onze rechten nu noodgedwongen schenden.

N.B.: Wie het naadje van de optie-keuze kous wil weten, leze het uiterst grondige artikel dat Swier aandroeg. Zie diens reacties in de lijst hieronder.

22 reacties op “Het Corona media-circus

  1. Goed verhaal. Ik werd vooral onrustig van de talloze interpretaties van alle grafieken, datasets en extrapolaties. Meestal werd al snel duidelijk dat die misbruikt werden om de eigen meningen te ondersteunen. En zelf kon ik het niet want daarvoor miste ik vaak alle andere variabelen voor een compleet overzicht.

  2. De geschiedenis leert ons dat we altijd sterker uit een crisis komen. 7 December 1941: Japan bombardeert Pearl Harbour. Politieke tegenstanders van Rooseveld berichten de president dat ze achter hem staan, partijbelangen doen er niet meer toe. Het land produceert op ongekende grote schaal, wordt een wereldmacht en profiteert daar nu nog van.
    Na oeverloos gekibbel en bezuiningen op de dijken in Zeeland en Zuid-Holland wordt ons land in 1953 getroffen door een watesnood met vele doden tot gevolg. Het land verenigt zich en met grote inzamelingsacties worden de getroffenen geholpen. We komen er sterker uit: zie de prachtige en veilige Deltawerken.
    Zo zijn er meer voorbeelden te noemen.
    Je kunt pas over een sloot springen als je eerst terugloopt, een aanloop neemt en springt. Met dat teruglopen zijn we nu bezig. De aanloop en sprong volgt nog.

  3. Dank je wel Fred. Prima verhaal zoals gewoonlijk en gebaseerd op feiten., voor zover die beschikbaar zijn. Inderdaad ook fijn om te kunnen constateren dat onze overheid nu wel een keer adequaat lijkt te kunnen handelen. Ik was ook aan het puzzelen met het mortaliteitscijfer, fijn dat jij (een voorlopige) bron hebt gevonden. Voor de rest is het nu maar even: rustig blijven in de (media)storm. Vooral De Telegraaf maakt het weer bont.
    Wij zitten hier vlak bij de kern van de Nederlandse infectiehaard, maar ik zie nu de laatste dagen dat mensen er beter op beginnen te reageren. Met houdt wat meer afstand, en houdt zich wat beter aan het sociale afstand houden.

  4. Ik liet mij de kop toch al niet gek maken, de bejaarden die ons ontvallen zijn waren zeer waarschijnlijk bij een gewone griep ook wel overleden. Overigens geen reden om niet voorzichtig te zijn, de cijfers uit b.v Italië liegen er niet om. Blijf gezond!

  5. Prima beschreven Fred. Het is idd een media circus. Slecht nieuws is nieuws. Lekker aandikken en mensen gek maken. Ik vind het meest opvallende dat van Rijn uit de mottenballen is gehaald. Het was juist deze man die zwaar heeft gesneden in de zorg, en allemaal nieuwe regeltjes heeft bedacht. Nu mag opeens iedereen, ook de niet gediplomeerde, weer werken. Tis raar maar waar.

    1. Inderdaad, die naam doet de wenkbrauwen fronsen. Aan de andere kant: dat Rutte nu VVD-collega’s passeert en gewoon een PvdA-er kiest waarvan hij direct een zinnige inbreng verwacht, dat heb ik in mijn halve eeuwe democratie-watching nog niet meegemaakt. Er wordt eindelijk eventjes echt geregeerd! Daarbij zullen ze vast ook weer fouten maken, want we moeten het nu stap voor stap leren. Dat is de realiteit van het leven. Laat ik niet merken dat media nu na verloop van tijd in politici-bashing gaan vervallen!

  6. Dankjewel voor je verhaal Fred! Goede research en dan voor het delen van alle links naar bronnen! Wij houden ons netjes aan de maatregelen en mijden de Meent voorlopig 😉 Groetjes Ciska

  7. Ik heb op dit moment alles met getallen en bedragen. Doordat ik met succes Credit Agricole Consumer Finance ertoe gebracht heb teveel betaalde rente terug te gaan betalen aan haar klanten maak ik een aantal indicatieve berekeningen.

    Als ik te horen krijg dat er € 2.000 op mijn rekening gemaakt wordt geeft me dat een goed gevoel.

    Maar als ik reken en zie dat de ene klant € 20.000 terug krijgt en een ander € 2.000, dan vind ik die € 2.000 maar een ‘schijntje’.

    Gemiddeld zit ik ‘per geval’ op een compensatie van € 5.000. Maar degene die ik bericht dat de compensatie € 200 wordt is teleurgesteld terwijl hij die € 10.000 krijgt het een tof bedrag vindt. Geen van beiden heeft (persoonlijk) iets aan dat gemiddelde.

    Ook ik stoor me aan die hijgerige media in deze corona-tijd. Relatief gezien is er niet zoveel aan de hand. We zien het aantal corona-geïnfecteerden groeien. Ik houd een grafische statistiek bij van de cijfers van het RIVM. Ja, je ziet een EXPONENTIËLE GROEI! ‘Oh, jee….’ Maar als ik daarnaast de 17 miljoen Nederlanders ernaast zet zie je in wezen niet of nauwelijks iets gebeuren. Dus als ik Jack Van Gelder op de radio hoor zeggen: “we moeten maar zien met hoeveel we overblijven…”dan denk ik ‘kom op, zeg; we moeten hier even doorheen en over een aantal maanden gaan we weer ‘back to usual’.

    Maar als mens heb je niets aan dit soort cijfers. Als je niets mankeert (zeer overgrote meerderheid) dan gaan dit soort dingen in principe aan je voorbij. En in alle tijden hebben mensen het moeilijk en is er leed. Maar dat voel je pas als het jou aan gaat.

    Maar ik denk dat het niet gaat om dood of leven. Het gaat om de heftigheid van de ziekte, die mensen door moeten maken. En dat ons zorgstelsel (door de politiek langzamerhand gericht op regeltjes en z.s.m. het ziekenhuis uit) dát nu even niet aan kan. Daarom sta ik achter de maatregelen. (Handen wassen, 1,5m afstand etc) Opdat ‘we’ de situatie in de hand kunnen krijgen.

    Ik ben meer benieuwd naar wat er na deze crisis gaat gebeuren. Dan komen de vragen. Waarom was er enkele maanden geleden geen geld voor zorg en onderwijs. Waarom was er geen geld voor Groningen? Waarom is de als bezuiniging beargumenteerde versnelde verhoging van de AOW niet terug gedraaid? En hoe gaan we om met reizen om te vergaderen of dat online doen? Het worden nog interessante maanden. Zeker als we weten dat we over bijna precies een jaar verkiezingen hebben.

  8. Goed om kritisch naar alle informatie die ons bereikt te kijken. Als je, zoals wij, in de brandhaard woont (en leeft), de rijen ambulances zien wachten bij het ziekenhuis, de zorgverleners spreekt die zich 24/7 een slag in de rondte werken, enz. enz., dan heb geen aanleiding om aan de cijfers en informatie te twijfelen. Dan focus je op de steun die je de medemensen kunt bieden en de helden die hun verantwoordelijkheid nemen en met risico voor eigen gezondheid niet verzaken.

    1. Zeker Aart en Marije. Zoals mijn ‘post’ laat zien, is het allereerst belangrijk dat iedereen de aanbevelingen van de overheid heel serieus neemt (gisteren nog trokken mensen massaal naar Zandvoort, dan ziet men dus nog altijd niet wat er aan de hand is).
      Dit is het moment om je vertrouwen te stellen in de RIVM en je frame niet te laten bepalen door social- en andere media. Daarbij hoort als eerste prioriteit het zorgdragen voor anderen. En logisch, als je midden aan het front staat, dan heeft directe, praktische hulp je volle aandacht. Tegelijk: dit is ook een unieke kans om lessen te trekken voor de toekomst. Juist nu de situatie hot is, want ons maatschappelijk geheugen is nu eenmaal kort. Al helemaal in de moderne vluchtige tijd.

  9. Als je de cijfers van de media links laat
    Liggen en verder kijkt blijken de cijfers wel anders te liggen, maar de dreiging voor de zwakkeren van gezondheid blijft.

  10. Het is een goed verhaal maar als ik even terug ga na half februari en wat toen de RIVM allemaal schreef (rond 13 februari en vervolg om ongeveer de twee dagen) dan vraag ik me toch wel af of de overheid wel adequaat gereageerd heeft.
    Het verbaast mij dan ook niets dat politici verschillend reageren maar dan proberen
    bepaalde critici dan proberen weg te zetten helpt ook niet echt.

    1. Dank voor je tegendraadse reactie. Debat is altijd goed om het denken te scherpen. Ben met je eens dat een noodtoestand niet betekent dat je stopt met kritisch denken. Dat is precies wat we hier op deze site ook doen. Alleen is de grens smal, tussen constructieve suggesties en stuurlui aan de wal. Ken je de ludieke definitie van ’n auditor? Iemand die na de veldslag langs komt om de gewonden af te schieten. Dat willen we in deze situatie voorkómen, toch? Zie voor hoe het ook kan, ‘fouten maken mag, terwijl je aan het leren bent’ bij de reactie op Hans.

    1. Dank! Jouw link is beslist interessant voor wie (veel) meer wil weten. Een grondig stuk ‘Rekenen aan de Pandemie’. Synthese van wat we nu weten, t.b.v. de keuze van een verdedigingsscenario, die overheden te maken hebben.

      Ik hoor dezer dagen nogal wat mensen die vinden dat onze overheid nòg sneller en beter moet doorpakken. Voor wie dit vindt: niets let je om zelf verder te gaan in de preventie, dan de overheid op dit ogenblik adviseert. Daarmee zijn altijd extra meters te winnen. Het betere is tenslotte de vijand van het goede (in dit geval zelf alvast de extra stap doen) …

      De discussie over lock-down of niet werd vanochtend ook in Buitenhof gevoerd. Waar overigens ook zeer deskundig werd verteld over de mogelijke oorzaken achter deze en soortgelijke zoönosen.

      To ‘wet the appetite’ voor het lange, grondige artikel dat Swier aandraagt, ontleen ik er twee citaten aan:

      “The coronavirus is new. There’s so much we don’t know how to do yet! People haven’t learned to stop hand-shaking. They still hug. They don’t open doors with their elbow. They don’t wash their hands after touching a door knob. They don’t disinfect tables before sitting.”
      Ook de RIVM heeft inmiddels haar aanbevelingen voor het omgaan met materiaal aangescherpt. Hen constructieve, onderbouwde suggesties doen blijkt te helpen!

      “People were limited to one person per household allowed to leave home every three days to buy food”
      (dit is wel wat anders dan gezellig met de kinderen boodschappen gaan doen, zoals sommige Nederlanders nog steeds leken te doen)

      Inmiddels is hier ook een goed beargumenteerde kritische aanvulling op jouw uitgebreide artikel achter de link, over de Hammer en de Dance’.

      Die aanvulling concludeert onder meer dat de oplossing er niet in ligt om zoveel mogelijk verrregaande maatregelen op elkaar te stapelen: “As we layer more and more socially onerous, expensive, and disruptive measures on top of each other, we mush ask what is the relative effectiveness of each intervention in each community. What is the cost of the intervention given the goal?”

  11. Mooi verhaal Fred,
    En ieder zijn mening, maar ik wordt gek van de media! Te veel mensen 7,7 miljard, het zal niet de laatste keer zijn! De aarde zal er langer zijn dan wij! Leef het leven!
    En dood gaan is niet erg zegt mijn kleindochter, hierna krijg je alle tijd om na te denken.

  12. Hoi Fred,
    Leuk om ‘de media’ te verwijten dat zij het ‘Corona-circus’ hebben veroorzaakt. Maar dat is veel te gemakkelijk. De mainstream-media zijn in feite het doorgeefluik van wat de overheid wil. Dat doen ze tegelijkertijd kritiekloos, sensationeel, overdreven en ingetogen. Je vergelijking met de griep heb ik ook al gemaakt, tot ergernis van velen.
    Maar in diezelfde mainstream media verschijnen wel degelijk verhalen pleidooien van mensen die alle paniek en hysterie overtrokken vinden.
    Lees bijvoorbeeld dit verhaal van deze oud-huisarts en filosoof Marli Huijer:

    https://www.scienceguide.nl/2020/03/we-moeten-accepteren-dat-het-risico-van-de-dood-bij-het-leven-hoort/

    1. Fijn, oprecht dank voor je kritische reactie & de link, Maarten.

      Ik meen niet dat de media het hebben veroorzaakt. Maar wel dat hun overwegend gemakkelijke, hijgerige berichtgeving van meet af aan als Turbo heeft gefungeerd. Hoe nodig was het bijvoorbeeld enkele weken terug om, toen het hier maar net begon, over elk individueel nieuw (vermoed) ziektegeval uitgebreid inhoudelijk te berichten? Waarbij de tamtam meerdere malen per uur klinkt, doordat men fantasieloos over elkaar buitelt, in een eindeloze herhaling van hetzelfde bericht.

      De media hebben een belangrijke taak en verantwoordelijkheid in onze democratie. Die verdraagt zich sowieso niet met het fungeren als doorgeefluik, zoals jij dat kwalificeert. Natuurlijk dient het plaatsen van kritische kanttekeningen in tijden van echte crisis op een verantwoorde manier te gebeuren. Graag informerend in plaats van ondermijnend. Maar een beetje schuren moet het wel!

      Nee, met de media is het hier nog lang niet zo erg als in VS. Desondanks staat deze site staat vol van voorbeelden van ernstig tekort schietende Nederlandse journalistiek, ook door onze ‘kwaliteitsmedia’. Een enkele greep in die grabbelton, welke jou zeker zal aanspreken: https://redonzedemocratie.nl/uncategorized/lokale-verkiezingen-landelijke-media-houd-je-eens-gedeisd/

Laat een antwoord achter aan Maarten van Velthuijsen Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *